ਅਫੀਮ ਬਾਰੇ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹੀ ਹੋਵੋਗੇ। ਹਾਂ, ਉਹੀ ਅਫੀਮ ਜੋ ਨਸ਼ੇ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਅਫੀਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਖੁਦ ਲਾਇਸੈਂਸ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਫੀਮ ਇੱਕ ਨਸ਼ਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵੀ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦਾ ਲਾਇਸੈਂਸ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਤੈਅ ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਤਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਅਫੀਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ (ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਫੀਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨੀ ਹੈ)। ਇਹ ਵੀ ਸਮਝੋ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਲਾਈਸੈਂਸ ਕਿੱਥੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੈ (ਆਫੀਮ ਫਾਰਮਿੰਗ ਲਈ ਲਾਇਸੈਂਸ ਕਿੱਥੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੈ) ਅਤੇ ਇਸ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਮੁਨਾਫਾ (ਪ੍ਰੋਫਿਟ ਇਨ ਅਫੀਮ ਫਾਰਮਿੰਗ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਅਫੀਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਠੰਡੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਨਵੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬੀਜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ 3-4 ਵਾਰ ਵਾਹੁਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਜਾਂ ਵਰਮੀ ਕੰਪੋਸਟ ਵੀ ਪਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਪੌਦੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਧ ਸਕਣ। ਅਫੀਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਗੱਲ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਜੇਕਰ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਅਫੀਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਪਰਖ ਕਰਵਾਓ
ਤਾਂ ਜੋ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੇ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇ।ਅਫੀਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਲਾਇਸੈਂਸ ਲੈਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਲਾਇਸੈਂਸ ਵੀ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਖੇਤੀ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਹੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਇਹ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਤੈਅ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਫੀਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਲਾਇਸੈਂਸ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕ੍ਰਾਈਮ ਬਿਊਰੋ ਆਫ ਨਾਰਕੋਟਿਕਸ ਦੁਆਰਾ ਅਫੀਮ ਦੇ ਲਾਇਸੈਂਸ ਅਤੇ
ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸ਼ਰਤਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀਵੈੱਬਸਾਈਟਤੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਫੀਮ ‘ਤੇ ਨਾਰਕੋਟਿਕਸ ਵਿਭਾਗ ਦੀਆਂ ਕਈ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਖੋਜ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਭੁੱਕੀ ਮਿਲੇਗੀ। ਅਫੀਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਜਵਾਹਰ ਅਫੀਮ-16, ਜਵਾਹਰ ਅਫੀਮ-539 ਅਤੇ ਜਵਾਹਰ ਅਫੀਮ-540 ਵਰਗੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲਗਭਗ 7-8 ਕਿਲੋ ਭੁੱਕੀ ਦੀ ਲੋੜ ਪਵੇਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭੁੱਕੀ ਦਾ ਬੀਜ ਲੱਭਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸਦਾ ਲਾਈਸੈਂਸ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬੀਜ ਮਿਲ ਵੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਬਿਨਾਂ
ਲਾਇਸੈਂਸ ਦੇ ਇਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਉਗਾ ਸਕਦੇ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਬਿਨਾਂ ਲਾਇਸੈਂਸ ਦੇ ਇੱਕ ਵੀ ਭੁੱਕੀ ਦਾ ਬੂਟਾ ਉਗਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਖਸਖਸ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦੇ ਬੂਟੇ 100-120 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਫੁੱਲ ਆਉਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਬੀਤਣ ਨਾਲ ਅਫੀਮ ਦੇ ਬੂਟੇ ‘ਤੇ ਫੁੱਲ ਝੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਕਲੀਆਂ ਨਾਲ ਢੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਅਫੀਮ ਦੀ ਕਟਾਈ ਇਕ ਦਿਨ ‘ਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਸਗੋਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਥੋੜ੍ਹੀ-ਥੋੜ੍ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਾਢੀ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਡੋਡਿਆਂ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਚੀਰਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ‘ਚੋਂ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਤਰਲ ਨਿਕਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਲਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ, ਸਵੇਰੇ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਡੂਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ
ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਬਹੁਤ ਕਾਲਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਡੋਡੋ ਵਿੱਚੋਂ ਤਰਲ ਨਿਕਲਣਾ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ।ਜਦੋਂ ਤਰਲ ਬਾਹਰ ਆਉਣਾ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਫਲ ਨੂੰ ਸੁੱਕਣ ਲਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਫ਼ਸਲ ਸੁੱਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜ ਕੇ ਕੱਢ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਦੋਦਾ ਦਾ ਬੀਜ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਵੇਚ ਕੇ ਵੀ ਥੋੜੀ ਕਮਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਨੂੰ ਖੁਸ-ਖੁਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਰਸੋਈ ਵਿਚ ਮਸਾਲੇ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਅਪ੍ਰੈਲ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਨਾਰਕੋਟਿਕਸ ਵਿਭਾਗ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੋਂ ਅਫੀਮ ਦੀ ਫਸਲ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ। ਅਫੀਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨਾਲ, ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 50-60 ਕਿਲੋ ਅਫੀਮ ਲੈਟੇਕਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਾਮੂਲੀ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਖਰੀਦਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਕਾਲੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਬਹੁਤ
ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੀਮਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਅਫੀਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦਾ ਲਾਇਸੈਂਸ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਲਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅਫੀਮ ਤੋਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਕਈ ਲੋਕ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਸ਼ਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਾਲੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਅਫੀਮ ਦੀ ਕੀਮਤ 1 ਤੋਂ 1.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਚਣ ਲਈ ਸਾਰੇ ਉਪਾਅ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਅਫੀਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਨੂੰ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਚੁੱਕ ਕੇ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਨਾ ਹੋ ਸਕੇ। ਭੁੱਕੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ
ਸਾਰੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਤਪਾਦਨ ਘਟਣ ‘ਤੇ ਵੀ ਸਮੱਸਿਆ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲਾਇਸੈਂਸ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਭੁੱਕੀ ਤੋਤਿਆਂ ਦਾ ਮਨਪਸੰਦ ਹੈ। ਇਕ ਵਾਰ ਤੋਤਾ ਇਸ ਨੂੰ ਖਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਨਸ਼ਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਤੋਤੇ ਅਫੀਮ ਦੇ ਆਦੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਡੋਡੇ ਖਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲਾਇਸੈਂਸ ਵੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਆਪਣਾ ਲਾਈਸੈਂਸ ਸਰੰਡਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਨਵਾਂ ਲਾਇਸੈਂਸ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਦਵਾਈਆਂ ਲਈ ਵਾਧੂ ਅਫੀਮ ਲੈਟੇਕਸ ਦੀ ਲੋੜ ਨਾ ਪਵੇ।
